Monique van den Hoed in Geron en op GSA 2023
Monique licht het onderzoek over innovation readiness toe in haar artikel gepubliceerd in Geron en vertelt erover op de jaarlijkse wetenschappelijke vergadering van de GSA.
20 november 2023 - lees meer
Monique licht het onderzoek over innovation readiness toe in haar artikel gepubliceerd in Geron en vertelt erover op de jaarlijkse wetenschappelijke vergadering van de GSA.
20 november 2023 - lees meer
Het 'I-HARP bij COPD' project heeft geleid tot een waardevolle tool voor palliatieve zorg bij COPD, gericht op het herkennen en bespreken van zorgbehoeften bij patiënten en hun naasten. Het hulpmiddel biedt zorgverleners voorbeeldvragen, signaleringsvragen en adviezen om palliatieve zorgbehoeften te herkennen en te anticiperen. Het instrument is gebaseerd op de eerder ontwikkelde versie genaamd 'I-HARP bij Hartfalen'.
01 november 2023 - lees meer
Een interventie gericht op het voorkomen en verminderen van onvrijwillige zorg in de thuissituatie: PRITAH (Prevention and Reduction of Involuntary care at Home). Dat is een belangrijk resultaat van het onderzoek onder de noemer Onvrijwillige zorg thuis.
Zorg thuis
Na jaren van terechte aandacht voor (de preventie van) het vastbinden van bewoners van verpleeghuizen (zie ook EXBELT), ontstaat nu steeds meer aandacht voor onvrijwillige zorg thuis: zorg die een cliënt ontvangt, maar die hij en/of zijn vertegenwoordiger niet wil. In het verpleeghuis richtte de aandacht zich tot nu toe op de fysieke vrijheidsbeperking (zoals banden, bedrekken) of het toedienen van kalmerende medicatie. Over onvrijwillige zorg thuis was tot voor kort veel minder bekend, terwijl ouderen steeds langer thuis blijven wonen. Vaak met ziektebeelden zoals bepaalde vormen van dementie en het verminderd zelfstandig zijn als het gaat om algemene dagelijkse levensverrichtingen (ADL).
Hoe vaak komt het voor?
In een prevalentiestudie ging de AWO-L op zoek naar de vraag hoe vaak onvrijwillige zorg thuis voorkomt. Aan het onderzoek werkten diverse casemanagers dementie mee uit de regio’s Maastricht/Heuvelland en Parkstad, die in totaal ruim 800 mensen thuis begeleidden. De casemanagers kregen een vragenlijst voorgelegd, met in de kern drie vragen:
Het resultaat
Veertig procent van de mensen (321) met cognitieve problemen die nog thuis woont, krijgt te maken met een vorm van onvrijwillige zorg. Daarbij gaat het bij 79 procent van hen om gedwongen zorg (cliënt tegen zijn/haar wil douchen bijvoorbeeld, of de kast met medicijnen afsluiten); in 41 procent van de gevallen krijgen mensen kalmerende medicijnen en in 17 procent gaat het om fysieke beperkingen, zoals het afsluiten van een deur of het gebruik van bedhekken. Verder maakt het onderzoek duidelijk dat de kans op onvrijwillige zorg toeneemt naarmate er meer cognitieve problemen zijn, of wanneer de ADL afhankelijkheid toeneemt. Naarmate een mantelverzorger meer overbelast raakt, neemt de kans op onvrijwillige zorg eveneens toe.
Interventie PRITAH
In een volgende fase van het onderzoek werden risicofactoren voor onvrijwillige zorg thuis breder in kaart gebracht. Zo werd onder andere onderzoek gedaan naar de attitude van zorgverleners en mantelzorgers in de thuissituatie.
Mede op basis hiervan en op basis van de interventie EXBELT voor de verpleeghuiszorg, werd in 2016 de interventie PRITAH (Prevention and Reduction of Involuntary care at Home) ontwikkeld. Deze interventie is gericht op het voorkomen en terugdringen van onvrijwillige zorg thuis. PRITAH bevat dezelfde elementen als EXBELT, zoals de scholing en begeleiding van zorgmedewerkers in de thuiszorg. Het onderzoek is inmiddels uitgebreid naar de situatie in België.
Interventie onvrijwillige zorg verpleeghuis
In 2020 werd besloten om ook onderzoek te gaan doen naar onvrijwillige zorg in het verpleeghuis. Tot nu toe is hier vooral gekeken naar fysieke vrijheidsbeperking, maar er is minder bekend over andere vormen van onvrijwillige zorg. In een prevalentiestudie zal in kaart worden gebracht hoe vaak onvrijwillige zorg hier voorkomt. Ook dit onderzoek moet resulteren in een interventie gericht op het voorkomen en terugdringen van onvrijwillige zorg in het verpleeghuis. Daarbij wordt gedacht aan een mix van PRITAH en EXBELT.
Ik gun mijn moeder alle vrijheid, totdat de veiligheid in het geding is.
Neem contact op via
ouderenzorg at maastrichtuniversity dot nl
Michel Bleijlevens
Senior onderzoeker & wetenschappelijke linking pin Vivantes